fog ေၾကာင့္ ကြင္းပိတ္ရတဲ့ အေၾကာင္း

fog ေၾကာင့္ ကြင္းပိတ္ရတဲ့ အေၾကာင္း
(U Aung Soe Moe FB မွ ကူးယူပါသည္​။)

ခုရက္ပိုင္း ေလယာဥ္ေတြ fog ေတြ ထူထပ္စြာက်ေနလို႔ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ ဆင္းမရပဲ holding patterns အတိုင္း ပဲခူး နားမွာ ပတ္ေနရတာ
တက္မယ့္ ေလယာဥ္ေတြလည္း delay ေတြ ျဖစ္ရတာ ခပ္စိတ္စိတ္ေလး otectiယ္
Delay ျဖစ္ရင္ airlines အခ်ိဳ႕ ခရီးသည္မ်ားကို လံုေလာက္တဲ့ ရွင္းျပမႈ ေတာင္းပန္မႈ အစားအေသာက္စီစဥ္ေပးမႈ မလုပ္တဲ့ အခါမွာ ခရီးသည္ေတြ စိတ္ဆိုးၾကတယ္
အဆိုးဆံုးက ဗန္ေကာက္ကေနဆက္စီးမယ့္ connection flight ေတြလြတ္သြားတာ
ျမန္မာျပည္မွာ Consumer Protection Law ထြက္တာေတာ့သိတယ္
ဒီ Law ေတြက စားေသာက္ကုန္ဖက္ပိုဦးစားေပးလား
Transportation sector ေရာပါလား ?
ဒီ Law က ခရီးသည္ ေတြရဲ႕ နစ္နာဆံုးရွံုးမႈ ေတြကို ဘယ္လို အကာအကြယ္ေပးလဲေတာ့ မသိဘူး
Accident, incident မ်ားအထိျဖစ္လာခဲ့ရင္ေတာ့ ခရီးသည္မ်ား၏ နစ္နာဆံုးရွံုးမႈမ်ားအတြက္
Warsaw Convention , Carriage by Air Act တို႔ Montreal Convention တို႔ ကို ေလ့လာၾကည့္ရႈနိင္ပါတယ္
အားရင္ေတာ့ ေလ့လာရမယ္
Engineering မွာေတာင္ technology အေျပာင္းအလဲကျမန္ေတာ့ ေလ့လာလို႔ မနိင္ဘူးျဖစ္ေနတယ္
ဒါက airlines ေတြရဲ႕အပိုင္းေပါ့
ေလဆိပ္အပိုင္း Air Traffic Control အပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး.....
(၁) Fog က်တိုင္းကြင္းပိတ္ရသလား?
(၂) Instrument Landing System ေတြ တပ္ထားေသာ္လည္း ရာသီဥတု ဆိုးရင္ ဆင္းသင့္ မဆင္းသင့္
(၃) ရန္ကုန္ေလဆိပ္ Categories က CAT I, II,  III ဘာလဲ?
(၃) ကေနစၿပီးေျပာရရင္
ရန္ကုန္ေလဆိပ္က CAT I  ျဖစ္ပါတယ္
CAT ဆိုတာ ေလယာဥ္ကြင္းမွာ တပ္ဆင္ထားတဲ့ ေလယာဥ္ဆင္းသက္ရာမွာ အေထာက္အကူျပဳေသာ စက္မ်ား (ILS; Glide Slope, Localizer, Distance Measuring Equipment) ႏွင့္ Group Lighting System မ်ားရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္အေပၚ မူတည္ၿပီး CAT I, II, III အစရွိသျဖင့္ခြဲထားတာျဖစ္ပါတယ္
CAT က ျမင့္သြားေလ ပိုေကာင္းေလျဖစ္ပါတယ္
Theory အရဆိုရင္ CAT III နဲ႔ အထက္ဆိုရင္ အလြန္ဆိုးရြားတဲ့ ရာသီဥတု နဲ႔ လံုးဝ မျမင္ရတဲ့အေျခအေန zero visibility မွာေတာင္ ေလယာဥ္ ဆင္းလို႔ ရ ရ မွာ ျဖစ္ပါတယ္
ရန္ကုန္ေလဆိပ္ဟာ CAT I ျဖစ္တဲ့အတြက္ အလြန္တိက်တဲ့ accurate guidance မေပးနိင္ပါဘူး
ကၽြန္ေတာ္ စကားေျပာၾကည့္ရသေလာက္ ပိုက္ေလာ့ အမ်ားစုဟာလည္း technology ကို over-rely, over-trust မျဖစ္က်တဲ့ အတြက္ ဆင္းဖို႔ ႀကိဳးစားၾကည့္တယ္ မရရင္ go round လုပ္သြားတယ္
တခ်ိဳ႕ အေျခအေနမ်ားမွ Controller မ်ား မွ ကြင္း မပိတ္ေသာ္လည္း ေလယာဥ္ ဆင္း/မဆင္း go/ no go ကို ပိုက္ေလာ့မ်ားမွ ဆံုးျဖတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္
ILS အကူအညီနဲ႔ visibility poor ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ေတာင္ ေလယာဥ္ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္းသက္နိင္ၿပီပဲထားအံုး
အဲ့ေလယာဥ္ Runway ေပၚ ထားလို႔မရပါ
Passenger boarding bridge, Apron, Parking Area တခုခုကို သြားရအံုးမွာျဖစ္ပါတယ္
ျမဴေတြ ပိတ္ေနရင္ ေရွ႕ ၁၀ ေပ ေလာက္ပဲျမင္ရတဲ့ အေျခအေနမွာ ေလယာဥ္ကို ground မွာ ေရြ႕ဖို႔ ခက္မယ္
အႏၲရာယ္လည္းမ်ားမယ္
အလားတူ တက္မယ့္ေလယာဥ္ေတြလည္း ျမဴ ပိတ္ေနလို႔ ကြင္းမွာ ေနရာေရြ႕တာနဲ႔တင္ တစင္းနဲ႔ တစင္း တိုက္မိနိင္တယ္
ျမဴ မပိတ္ပဲေတာင္ တိုက္ေနတာ ၂ ခါရွိၿပီ
ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ ညအိပ္တဲ့ေလယာဥ္ ပ်မ္းမ် အစင္း ၄၀ ေလာက္ရွိမယ္ထင္တယ္
ဆိုလိုသည္မွာ CAT II, III ေလဆိပ္မ်ား သည္ ပင္လ်င္ ILS မ်ား မိုးပ်ံေအာင္ ေကာင္းေနေစကာမူ ground movement (Maneuvering area) မွာ limitation မ်ားရွိလို႔ ကြင္းပိတ္ေလ့ရွိပါတယ္
မယံုရင္ airport closed due to think fog ဆိုၿပီး search လုပ္ၾကည့္ ရင္
CAT III Heathrow ေလဆိပ္ ႀကီး ေတာင္ ပါဝင္ေနတာကို ေတြ႕နိင္ပါတယ္
အခ်ိဳ႕ မိတ္ေဆြမ်ား ေတြးထင္ၾကသည္မွာ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ႀကီးအား CAT II သို႔မဟုတ္ CAT III သို႔ ေငြကုန္ေၾကးက် ခံ၍ ျမႇင့္တင္လိုက္မည္ဆိုပါက any weather condition / zero visibility တြင္၌ပင္ ေလယာဥ္မ်ား ဆင္းတက္နိင္ၿပီး delay မ်ား go round မ်ား မရွိေတာ့ဟု ေတြးထင္ၾကပါသည္
ဤအခ်က္မွာ မမွန္ပါ
Ground movement မ်ားအတြက္ပါထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္ျဖစ္ပါသည္
ေလာေလာဆယ္အေျခအေနတြင္ CAT I ကိုသာလ်င္ အျမဲတမ္း ေကာင္းမြန္ေနေစရန္သာ ဂရုစိုက္ရမည္ျဖစ္ပါသည္
နိဂံုးခ်ဳပ္ ဆိုရပါလ်င္
ခရီးသည္မ်ားအေနနဲ႔ ျမဴ ပိတ္ လို႔ delay ျဖစ္ရင္ အနည္းငယ္ သည္းခံေပးၾကပါလို႔
Safety က အေရးႀကီးလို႔ပါ
နစ္နာဆံုးရွံုး မႈေတြ အတြက္ကေတာ့ ဘယ္ Airlines က တာဝန္ယူမႈ ပိုလုပ္ေပးတယ္ဆိုတာ ခရီးသည္ေတြ ကၽြန္ေတာ္ထက္ပိုသိပါတယ္
တာဝန္ယူမႈ ပိုရွိတဲ့ Airlines ေရြးခ်ယ္စီးနင္းနိင္ပါတယ္
ခရီးသည္မ်ားအားလံုး ေဘးရန္ကင္းရွင္းၿပီး အဆင္ေျပေျပ အခ်ိန္မွန္မွန္ လိုရာခရီး ေရာက္ၾကပါေစ :)