Air Space

ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေလေၾကာင္းေလာက Aviation Field မွာ ပ်ံသန္းရန္လမ္းေၾကာင္း air route  ေလေၾကာင္းဆိုင္ရာနယ္ေျမ air space ေတြ
ဆိုၿပီးသတ္မွတ္ထားတာရွိပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း ICAO အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္လက္
မွတ္ေရးထိုးထားတဲ႔ႏိုင္ငံျဖစ္လို႔ICAO ရဲ႕သတ္
မွတ္ခ်က္မ်ားအတိုင္း air route ေတြ air space ေတြသတ္မွတ္ထုတ္ျပန္ထားတာရွိပါတယ္။ မၾကာေသးခင္ကမွ ထပ္တိုးထားတဲ႔ air route ေတြလည္းရွိပါတယ္။

Air space ေတြထဲမွာ အဓိကက်တဲ႔ သံုးမ်ိဳးက
ေတာ့
တားျမစ္နယ္ေျမ Prohibited Area (P)
ကန္႔သတ္နယ္ေျမ Restricted Area (R)
အႏၲရာယ္ရွိေသာနယ္ေျမ Danger Area (D) ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။

အေရွ႕မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕
Location Indicator အရ Nationality သတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ႔ (VY)ကို ထည့္ေရးပါတယ္။
(ဥပမာ အႏၲရာယ္ရွိေသာနယ္ေျမ နံပါတ္ ၁၀ ဆိုရင္ VY-D10 လို႔ေၾကညာပါတယ္)
အတိုေကာက္အေနနဲ႔ D10လို႔ေခၚပါတယ္။
ေလေၾကာင္းလမ္းေတြအတြက္ သတ္မွတ္ထားတဲ႔နယ္ေျမျဖစ္လို႔ေျမမ်က္ႏွာျပင္(ေရျပင္ ေျမ
ျပင္)နဲ႔ဆက္စပ္တိုင္းတာတဲ႔ ဧရိယာ သတ္မွတ္ခ်က္ရွိပါမယ္။
အျမင့္ေပအရ အနိမ့္ဆံုးသတ္မွတ္ခ်က္ အျမင့္
ဆံုးသတ္မွတ္ခ်က္ တို႔ ထည့္သြင္းသတ္မွတ္ပါတယ္။

Danger Area ေတြကေတာ့
ဒီဧရိယာ နယ္ေျမထဲကို ျဖတ္ေက်ာ္ပ်ံသန္းရင္ အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္တဲ႔ အေျခအေနမ်ိဳးအတြက္ သတ္မွတ္ထားတာပါ။ဧရိယာသတ္မွတ္ခ်က္
အျပင္ ဒီဧရိယာ အသက္ဝင္ (active) ျဖစ္ေနတဲ႔ ေန႔ရက္အခ်ိန္ေတြကိုပါထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဧရိယာသတ္မွတ္ခ်က္ကိုေတာ့ ႀကိဳတင္ေၾကညာထားၿပီး ေန႔ရက္အခ်ိန္ကိုေတာ့ NOTAM
(Notice To Air Men ေလေၾကာင္းေလာကႏွင့္စပ္ဆိုင္သည့္ လူမ်ားသို႔ အေၾကာင္းၾကားသည့္ အေရးႀကီးထုတ္ျပန္ခ်က္)ထုတ္ျပန္ၿပီး
ေၾကညာပါတယ္။
Restricted Area ေတြကေတာ့ ကန္႔သတ္ ထားတဲ႔နယ္ေျမေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနယ္ေျမထဲကို ဘယ္ကာလကစၿပီး ဘယ္ကာလၾကား အျမင့္ေပ အႏွိမ့္ဆံုးဘယ္ေလာက္က အျမင့္ဆံုးဘယ္ေလာက္ၾကား ဆိုၿပီးသတ္မွတ္ပါတယ္။
အႏၲရာယ္ႀကံဳတဲ႔အေျခအေနေတြ အေရးေပၚအေျခအေနေတြ သက္ဆိုင္ရာေလေၾကာင္းအာဏာပိုင္အဖြဲ႔က အကန္႔အသတ္နဲ႔ ခြင့္ျပဳေပးရင္ ျဖတ္ေက်ာ္ပ်ံသန္းလို႔ ရေပမယ့္ က်န္အေျခအေနေတြမွာ ဝင္ေရာက္လို႔မရပါ။ Danger Area ေတြလိုပါပဲ ဧရိယာသတ္မွတ္ခ်က္ အျပင္
အသက္ဝင္တဲ႔ ေန႔ရက္အခ်ိန္တို႔ကိုပါ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အေရးႀကီးပါတယ္။
တားျမစ္နယ္ေျမပါ။
သတ္မွတ္ထားတဲ႔ ဧရိယာမွာ သတ္မွတ္ထားတဲ႔ အျမင့္ေပအတိုင္း ဘယ္သူမွျဖတ္ေက်ာ္ပ်ံသန္းဖို႔ ခြင့္ျပဳခ်က္မ႐ွိပါဘူး။
တစ္ႏိုင္ငံနဲ႔တစ္ႏိုင္ငံ သတ္မွတ္တဲ႔ေနရာ သတ္မွတ္တဲ႔ပံုစံမတူပါဘူး။
ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္းေတြအရ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။
ေလေၾကာင္းကေနအလြယ္တကူ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ ေႏွာင့္ယွက္တာေတြက ကာကြယ္ဖို႔ အေရးႀကီးအခ်က္အျခာေျမေတြကို ျဖတ္ေက်ာ္ပ်ံသန္းခြင့္ တားျမစ္ကန္႔သတ္ၾကပါတယ္။
လံုၿခံဳေရးေကာင္းပါတယ္ဆိုတဲ႔ အေမရိကန္မွာေတာင္ 9/11ျဖစ္စဥ္တုန္းက ပ်က္စီးဆံုးရွံဳးမႈမ်ားခဲ႔ပါတယ္။
သမၼတအိမ္ေတာ္
လႊတ္ေတာ္အေဆာက္အဦ
စစ္ဌာနခ်ဳပ္
ႏိုင္ငံေတာ္ရံုးစိုက္ရာၿမိဳ႕
တန္ဖိုးထားကိုးကြယ္ရာေနရာ
ေရွးေဟာင္းနယ္ေျမေနရာ
န်ဴ းကလီးယာ ဓာတ္ေပါင္းဖို
ပင္မလွ်ပ္စစ္ထုတ္စက္ရံု
စတာေတြကို ႏိုင္ငံအလိုက္ သင့္ေတာ္သလို သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္းသတ္မွတ္ထားတာေတြရွိပါတယ္။
လူသိမ်ားတဲ႔ ဧရိယာကေတာ့
VY-P5ဆိုတဲ႔ ရန္ကုန္ကတားျမစ္နယ္ေျမပါ။
P5 area က ဘာေတြကို ကာကြယ္ထားလဲဆိုေတာ့
ေရႊတိဂံုဘုရား
Yangon Down Town
ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္
ရန္ကုန္တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္
စတာေတြပါ ဝင္ပါတယ္။
လံုးဝျဖတ္ေက်ာ္ပ်ံသန္းခြင့္မျပဳထားပါဘူး။

ေနာက္ၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္ေလယာဥ္ကြင္းရဲ႕အေနအထားကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
မဂၤလာဒံုေလဆိပ္လို႔သိၾကေပမယ့္ တည္ေနရာက မဂၤလာဒံု အင္းစိန္ မရမ္းကုန္း ၿမိဳ႕နယ္သံုးခုဆံုတဲ႔ေနရာနဲ႔ပိုနီးပါတယ္။
ေျပးလမ္းတည္ရွိပံုက  034° ေရွ႕ေျမာက္ယြန္းယြန္း နဲ႔ 214°အေနာက္ေတာင္ယြန္းယြန္း ဆက္ဆြဲထားတာပါ။
ကြင္းမေဆာက္ခင္ ေျမအေနအထားေရြးခ်ယ္ကတည္းက အမ်ားဆံုးနဲ႔ အျဖစ္ႏိုင္ဆံုး ေလတိုက္ရာလမ္းေၾကာင္း ေလစုန္ ေလဆန္(Down Wind & Up Wind ) တြက္ခ်က္ထားတာပါ။ အဲ႔ဒါမွ အဆင္း အတက္လြယ္ကူမွာပါ။

ဒါေပမယ့္ခြ်င္းခ်က္အေနနဲ႔
မိုးရာသီမွာ ေလတိုက္ရာအရပ္က 310° အေနာက္ေျမာက္ယြန္းယြန္းကေန အေရွ႕ေတာင္ယြန္းယြန္းကို ေျပာင္းလဲတိုက္ခတ္တတ္ပါတယ္။ေျပးလမ္းအေနအထားနဲ႔ဆိုရင္ ကန္႔လန္႔ျဖတ္ Cross Wind တိုက္တဲ႔အေနအထားျဖစ္ပါ
တယ္။ ေလယာဥ္ေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ေနာက္ၿပီးကြင္းတစ္ဝိုက္မွာ ရုတ္တရက္
ေလျပင္းေဆာင့္တိုက္ျခင္း Gust Wind ေတြရွိ
ေနတတ္ပါတယ္ ။ ပံုမွန္ေလတိုက္နႈန္း တစ္နာရီ ၁၅မိုင္ ကေန တစ္နာရီ ၃၀မိုင္ေလာက္ထိရုတ္တရက္ေျပာင္းလဲတိုက္ခတ္ တတ္ပါတယ္။
ေလယာဥ္ေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး  Pilot ဒုကၡေပးႏိုင္တဲ႔ မိုးတိမ္ေတာင္ ( Cumulonimbus Cloud) ေတြ မိုးရာသီမွာျဖစ္တတ္ပါတယ္။
တိမ္ေအာက္ေျခအျမင့္ကလည္း ေျမျပင္က ေပ၂၀၀၀နဲ႔ ၂၅၀၀ၾကားမွာရွိတတ္ပါတယ္။ 
ေလယာဥ္ေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။
ရန္ကုန္မိုးဆိုတာကလည္း ဝုန္းဝုန္းဒိုင္းဒိုင္း
သည္းသည္းမဲမဲ ရြာတတ္တဲ႔အမ်ိဳးပါ။ Heavy Rain ေတြ Rain with Thunder Strom ေတြခဏခဏျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ျမင္ကြင္းမရွင္းတာ Low Visibility ေျပးလမ္းေခ်ာ္တာ ေတြ ေျပးလမ္းမျမင္ရတာေတြျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေလယာဥ္ေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။
ဒါကရန္ကုန္ကြင္းရဲ႕ မိုးရာသီျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတာေတြပါ။
ရန္ကုန္ေလယာဥ္ကြင္းကျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလဆိပ္ေတြထဲက ခရီး
သည္အမ်ားဆံုး ေလယာဥ္ အဆင္းအတက္ အမ်ားဆံုး ကြင္းျဖစ္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ေလယာဥ္ကြင္းကတက္ရင္ အမ်ားအားျဖင့္ ေျပးလမ္း runway 21ဖက္ကတက္တာမ်ားပါတယ္။ 214°ကို ဦးတည္ၿပီးပ်ံတက္မွာျဖစ္တဲ႔အတြက္ 21လို႔ေခၚတာပါ။
ဒီေျပးလမ္းကေနတက္တက္ခ်င္း ဘယ္ကိုခ်ိဳးေကြ႕လိုက္ရင္ အေပၚမွာေျပာတဲ႔ P5ထဲကိုေရာက္သြားမွာပါ။ ပံုမွန္အားျဖင့္ controller ေတြ က departure instruction ေပးရင္ " after departure , trun right ---° " ဆိုၿပီးေပးေလ့ရွိပါတယ္။
အေပၚမွာေျပာတဲ႔ ရာသီဥတုဆိုးတဲ႔ အေျခအေနမွာဆိုရင္ ေဘးၾကပ္နံၾကပ္ျဖစ္ပါတယ္။
ရာသီဥတုမေကာင္းရင္ တက္မယ့္ေလယာဥ္လည္းခက္ပါတယ္။
ဆင္ းမယ့္ေလယာဥ္လည္း ခက္ပါတယ္။ ရုတ္တရက္ဆင္းခြင့္မရေသးရင္ hold ထားမယ့္ေနရာကို ျပန္သြားရတာလည္းခက္ပါတယ္။

အခုေခတ္ ျမန္မာႏို္င္ငံက စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းေတြ ပြင့္ေနၿပီးေတာ့ ျပင္ပရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြလည္းတိုးလာတဲ႔ အေျခအေနပါ။ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔  ေလေၾကာင္းလိုင္းအသစ္ေတြ တိုးလာမယ္ ။ ရွိၿပီးသားေလေၾကာင္းလိုင္းေတြကလည္း ေလယာဥ္အစင္းမ်ားစြာ ထပ္မံျဖည့္တင္းမယ္။
ႏို္င္ငံတကာကလည္း တိုက္ရိုက္ပ်ံသန္းႏိုင္တဲ႔ ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြဝင္ေရာက္လာမယ္။ ျဖတ္ေက်ာ္ပ်ံသန္းမႈေတြမ်ားလာမယ္။

ေနာက္တစ္ခုေဝမွ်ခ်င္တာက
ကြ်န္ေတာ္ Work Shop တစ္ခုသြားတက္တုန္းက Knowledge ေလးပါ။
FUA လို႔ေခၚတဲ႔ Flexible Use of Airspace လို႔ေခၚပါတယ္။ ဘာေတြေဆြးေႏြးၾကလည္းဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ Air Space အေျခအေနေတြ အျခားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ Air Space သံုးသပ္ခ်က္ေတြ ပါပါတယ္။
ရည္ရြယ္ခ်က္က ႏိုင္ငံရဲ႕ျပည္ပဝင္ေငြျဖစ္တဲ႔
ေလေၾကာင္းပ်ံသန္းျခင္းေတြမွာ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းႏိုင္မယ့္ Air Space ေတြကို စနစ္တက် အက်ိဳးရွိရွိ သတ္မွတ္ေရးဆြဲ အသံုးခ်ႏိုင္ေရးအတြက္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ မလိုအပ္တဲ႔
Air Space ေတြ ေလွ်ာ့ခ်မယ္။
လိုအပ္တဲ႔ Air Space ေတြအတြက္
ေန႔ရက္ အခ်ိန္ ဧရိယာေတြကို လံုၿခံဳေရးအျမင္အရေကာ စီးပြားေရးအျမင္အရေကာ အတတ္ႏိုင္ဆံုး
ညွိႏိႈင္းအေျဖရွာၿပီး ျပင္ဆင္ေရးဆြဲၾကမယ္။ ဒါေတြေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေလေၾကာင္းေလာကမွာ လံုၿခံဳေရးေကာ စီးပြားေရးေကာ မွ်ေတြးၿပီး ပိုမိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္
ေကာင္းသထက္ေကာင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကမယ္လို႔ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္ေရးတာနဲနဲရွည္သြားပါတယ္။
စာေရးဆရာ မဟုတ္ေတာ့ စကားလံုးအသံုးအႏံႈးေတြ၊စာအထားအသိုေတြ မေကာင္းပါဘူးဗ်ာ။စာလည္းဖတ္ရတာေလးမွာစိုးလို႔ တတ္ႏိုင္သေလာက္ေပါ့ေအာင္ ဆားမခပ္ပဲေရးလိုက္ပါတယ္။

Internet က ရွာေဖြထားတာေတြျဖစ္လို႔
မွားယြင္းတာေတြရွိရင္လည္း ေတာင္းပန္ပါတယ္။
ေက်းဇူးလည္းတင္ပါတယ္။

CarToon ဗဟုသုတေဝမွ်သည္

source : google images
              :  wikipedia
photo credit Aye Chan Maung Maung